درس بیست‌وسوم/آفرینش و حاکمیت خدا/۲
۴ دقیقه
آفرینش و حاکمیت خدا
جهان مخلوق خداست و خدا خالق آن از نیستی. عمل خلاقه خدا چگونه عملی
بوده و معنای آن برای رابطۀ بین خدا و خلقت و نیز برای هویت خلقت چیست؟
۱. عمل آزاد خدا
- خدا محتاج خلق جهان نبوده و به اجبار جهان را خلق نکرده: نه اجبار خارجی و نه اجبار یا ضرورت درونی.
- هویت و ذات خدا بدون خلق جهان کامل است: آموزۀ تثلیث است که این را ممکن می‌سازد.
- آفرینش از نیستی: هیچ اصل غایی و سرمنشأ دیگری جز تثلیث برای جهان نیست (مزمور ۱۰۴:۷؛ پیدایش ۱:۳ و غیره)
- متفاوت با دیدگاه یونانی
- متفاوت با دیدگاه بابلی
۲. عمل محبتانۀ خدا
- خلقت از محبت خدا نشأت می‌گیرد. خلقت نتیجۀ فوران محبت خدا در تثلیث اقدس است.
- چون خدا محبت است، پس بخشنده و فیاض است.
- خلقت هم دریافت‌کننده و هم آینۀ محبت خداست.
- چون عمل محبتانه است پس هم آزاد است، هم داوطلبانه و هم غیرضروری و در عین‌حال از ذات محبتانه برمی‌خیزد.
۳. عمل نیکوی خدا
- نفی هر گونه دوآلیزم: روح خوب و ماده بد است؛ سفید خوب و سیاه بد است؛ مذکر خوب و مؤنث بد است؛ امور ذهنی خوب و امور جنسی بد است و غیره.
- یعنی همۀ مخلوقات ارزش ذاتی دارند، نه صرفاً به دلیل اینکه یا برای اینکه برای ما انسانها مفیدند. انسان اجازه ندارد هر طور که می‌خواهد با مخلوقات خدا رفتار کند و آنها را به نابودی بکشد.
- نیکو بودن آفرینش به این معنا نیست که همۀ چیز به معنایی ایده‌آلی و غیر واقعی "کامل" است. جهان مخلوق شامل محدودیتها، مخاطرات، چالشها و آسیب‌پذیریهای خاص خود است که فی‌نفسه بد نیستند. بنا بر این نباید تصور کرد که هر نوع رنجی در این جهان فی‌نفسه بد و شرّ است.
- ولی نیکو بودن خلقت به این معنا نیست که جهان در وضع کنونی آن سقوط نکرده و به نجات نیاز ندارد.
۴. عمل مرتبط خدا: آفرینش خدا مرتبط و با هم است. موجودات مختلف در ارتباط، پیوستگی و وابستگی به هم وجود دارند. رابطه، یکی از خصوصیات عمده در آفرینش خداست.
۵. عمل مبتنی بر تثلیث
- پدر خالق، علت و سرمنشاء غایی و نهایی همه مخلوقات است (اول قرنتیان ۸:۶؛ مکاشفه ۴:۱۱.) فاعلیت پدر در خلقت فاعلیت مستقیم است. خدا غایت نهایی خلقت نیز هست. خلقت برای جلال پدر است (مزمور ۱۹:۱؛ اعمال ۱۷:۲۸.)
- پسر طرح و الگو و اصل حاکم است. (امثال ۸؛ یوحنا ۱:۳، ۱۰؛ کولسیان ۱:۱۶، ۱۷؛ اول قرنتیان ۸:۶.) او لوگوس جهان است که همه چیز در او قوام دارد.
- جهان به واسطۀ پسر خلق شده است. فاعلیت پسر در خلقت غیرمستقیم است.
- اینکه پس الگو و اصل حاکم بر خلقت است یعنی اینکه پسر نخستزاده است. او در رابطه‌اش با پدر، نمونۀ اعلای رابطه‌ای است که خلقت باید با خالق خود داشته باشد: اتکای فروتنانه و برگرداندن محبت پدر به سوی او به صورت سرسپردگی، پرستش و اطاعت. پدر می‌خواهد همان رابطه‌ای را با خلقت خود داشته باشد که با پسرش از ازل داشته است.
- اساساً جهان آفرینش در رابطه‌اش با خالق انعکاسی از پسر در رابطۀ با پدر است و باید باشد. خلقت جهان انعکاسی در سطح دیگر از تولید ازلی پسر است. به‌همین معناست که همه‌چیز در او قوام دارد (کولسیان ۱:۱۷) و خدا می‌خواهد همه‌چیز را در مسیح جمع کند (افسسیان ۱:۱۰.)
- روح‌القدس مجری طرح و قدرتی است که خلقت را عملی می‌سازد و عامل اتحاد و اتصال خلقت با خداست (پیدایش ۱:۲؛ ایوب ۲۶:۱۳ ع شکل دهنده؛ پیدایش ۶:۱۷؛ ۷:۲۲؛ مزمور ۱۰۴:۳۰ حیاتبخش)
۶. عمل خداوندگارانۀ خدا
* حاکمیت و خداوندگاری خدا بر خلقت، کوزه و کوزه‌گر (ارمیا ۱۸:۱-۶؛ رومیان ۹:۲۱.)
* حاکمیت خدا هرگز در جهت خلاف ذات او کا محبت است و خیر مخلوق خود را می‌خواهد نیست.
* ولی ایا خدا واقعاً هم‌اکنون بر جهان حاکم است، آیا هم‌اکنون ارادۀ او چنانکه در آسمان انجام می‌شود بر زمین نیز اجرا می‌گردد؟
* حاکمیت فعلی و حاکمیت نهایی خدا
* حاکمیت و خداوندگاری خدا بعد آخرشناختی دارد: از دیدگاه پایان تاریخ خدا بر جهان حاکم است ولی از نظرگاه امروز حاکمیت خدا کاملاً آشکار نیست.
* خلقت و خصوصاً انسان خواستۀ خدای خودش باشد و بر زندگی خود حکم براند، این‌گونه حاکمیت خدا در حال حاضر زیر سؤال رفته است (مزمور ۷۳:۳-۱۴.)
* ولی خدا بی‌کار ننشسته بلکه دست به کار برقراری حاکمیت خود بر جهان است. اعمال نجاتبخش خدا در طول تاریخ رو به سوی برقراری غایی و کامل این حاکمیت دارد (فیلپیان ۲:۱۰-۱۱؛ اول قرنتیان ۱۵:۲۴-۲۶.)
* حاکمیت فعلی خدا یعنی اینکه وضعیت کنونی با قطع و یقین به سوی آن وضع نهایی در حال حرکت است، کوزه‌گر مشغول ساختن کوزه است و کار را تکمیل خواهد کرد. هرچند ارادۀ نهایی و پادشاهی کامل خود است.
* حاکمیت قانونی و حاکمیت عملی و بالفعل
۷. عمل آیندۀ خدا
* زمان خلقت: گذشته ز آینده؟
* آسمان جدید و زمین جدید (اشعیا ۶۵:۱۷-۱۸)
* ما در روز ششم هستیم!؟
* ماهیت و جوهر حقیقی هرچیز چیست؟