نگرشی کلی

چین ابرقدرتِ پویای قرن بیست و یکم است. این کشور ۱/۳ میلیارد نفر جمعیت دارد. به‌عبارت دیگر، از هر ۵ نفری که بر کرۀ زمین زندگی می‌کنند‏، یک نفر چینی است. ارتشِ ۲/۳ میلیون نفریِ چین بزرگترین ارتش دنیاست، و اقتصاد این کشور نیز در مقام هشتم قرار دارد.

از هنگامی که دولت کمونیستی چین در پایان دهۀ ۱۹۷۰ سیاستِ اقتصاد آزاد را در پیش گرفت، سیلِ سرمایه‌گذاری‌ خارجی به این کشور سرازیر شده و انبوه صادرات از این کشور خارج گشته است. این روند باعث گردیده که چین از نرخ رشد سالیانه‌ای معادل ۱۰ درصد برخوردار باشد که بالاترین نرخ رشد اقتصادی در جهان است. چین علاوه بر رشد تولیدات، دارای منابع طبیعی غنی نظیرِ گاز طبیعی، آهن و زغال سنگ نیز می‌باشد. چین از لحاظ صنعتِ هیدروالکتریک نیز دارای قابلیت‌های فراوانی است، و در زمینۀ کشاورزی نیز بسیار پیشرفته است. تمام این عوامل باعث گردیده که سطح زندگی بسیاری از مردم چین، به‌ویژه ساکنین شهرهای ساحلی، به‌طرزی چشمگیر بهبود یابد. دسترسیِ بیش از یکصد میلیون نفر به اینترنت در این کشور، خود گواهِ این امر است.

بااین‌حال رشد اقتصادی مشکلاتی را نیز در پی داشته است. قریب به ۱۰۰ میلیون کارگر چینی پیوسته بین اقتصاد روستایی و اقتصاد شهری سرگردانند. محیط ‌زیست چین نیز به‌علت رشد سریع اقتصاد آسیب دیده است و برخی از آلوده‌ترین شهرهای دنیا در چین واقع‌اند. به‌علاوه، تحلیل‌گران سیاسی هشدار می‌دهند که شکوفایی و رفاه اقتصادی باعث خواهد شد که مردم در این مملکتِ دیکتاتوری کمونیست، رفته رفته خواهانِ آزادی‌های سیاسی باشند. با این و‌جود دولت بر این باور است که بیکاران در این کشور به‌زودی جذبِ بازار کار خواهند شد و تصویب قوانین جدید نیز از مشکلات محیط‌زیستی خواهد کاست. به‌علاوه، دولت معتقد است که مردم عادی به‌جای آنکه درصدد برآیند وضعیت خود را به‌خطر انداخته، خواهان دموکراسی شوند و وقایع میدانِ "تیانانِ‌مِن" را تکرار کنند، ترجیح خواهند داد از سیاست‌هایی که باعث گردیده میلیون‌ها نفر از فقر نجات یابند و وضع زندگی‌شان بهتر شده، بر میزان عمر متوسط‌شان افزوده شود، حمایت خواهند کرد. شاید هم حق با آن‌ها باشد. چین در دهه اول قرن بیست و یکم، کاملاً از آینده مطمئن است.

کلیسای چین

به‌رغم جفاها، کلیسایی درخشان و قدرتمند در چین ظهور کرده است. اطمینانِ به آینده، در مورد کلیسای این کشور نیز صادق است. زیرا کلیسای چین با وجود جفاهای بی‌وقفه، شاهد رشدی بی‌سابقه بوده است. بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند که کلیسای چین در حال حاضر دارای بیش از ۱۰۰ میلیون نفر مسیحی است، و درصدد آغازِ نهضتِ بشارتی‌ای است که هدف از آن، رساندن پیام انجیل به تمام نقاط دنیاست.

ارتباط چین و ایران

اگر روزی مسیحیان چین پیام انجیل را به‌گوش مردم سرزمین ایران برسانند، چنین تحولی بسیار به‌جا و حائزاهمیت خواهد بود، زیرا اولین‌بار مبشران نستوری ایرانی بودند که در قرن هفتم، پیام مسیح را به سرپرستیِ فردی به‌نام اولوپِن (Olopen) در چین گسترش دادند. این مبشران در چین کلیسایی را تأسیس کردند که دارای لااقل دو منطقۀ اسقف‌نشین و چندین صومعه بود. این کلیساها و صومعه‌ها تا اواسط قرن چهارده هم‌چنان پابرجای بودند، تا سرانجام در جریان حملۀ مغول در قرن چهارده با خاک یکسان گشتند. شرح کامل این ماجرا بر کتیبه‌ای موسوم به سی‌نیان‌فو که در اوایل قرن هفده توسط ژزوئیت‌ها کشف شد، نگاشته شده است. ژزوئیت‌ها پس از نستوریانِ ایرانی دومین گروهی بودند که برای گسترش پیام انجیل وارد چین شدند. ژزوئیت‌ها تا مدت‌ها به‌شدت تحت جفا بودند، اما به‌یاریِ سایر مبشرانِ کاتولیک کلیسایی را تأسیس نمودند که امروزه نیز هم‌چنان پویا و شکوفاست و تعداد اعضای آن در سالیان اخیر از ۲ میلیون نفر به ۱۳ میلیون نفر افزایش یافته است. یکی از بانیانِ اصلی فعالیت‌های بشارتی پروتستان در چین، جیمز هادسون تیلر است که پیام انجیل را در تمام استان‌های این کشور منتشر نمود و صدها کلیسا تأسیس کرد (مقاله مبسوطی را که در این رابطه در همین شماره نوشته شده است ملاحظه فرمایید).

جفاهای اخیر

موعظۀ پیام انجیل در چین در قرن ۱۹ همواره با مخالفت زبانی و بعضاً فیزیکیِ گروه‌های مختلف روبرو می‌شد. اما در اوایل قرن حاضر، حرکت عظیمی بر ضد تمام خارجیان آغاز شد که به "طغیانِ باکسِر" (Boxer Rebellion) معروف است. تعداد کثیری از مسیحیان در جریان این خشونت‌ها قتل‌عام شدند. شورشیان ۴۸ مبشر کاتولیک و ۱۸ هزار کاتولیک، ۱۸۲ مبشر پروتستان، و ۵۰۰ مسیحیِ چینی را از دم تیغ گذراندند. اما نیروهای خارجی به‌زودی این شورش را سرکوب کردند و کلیسای چین در خلال دو دهۀ بعدی شاهد رشدی بی‌سابقه بود. بااین‌حال بسیاری از افراد صرفاً به این خاطر مسیحی شدند که می‌خواستند به شیوۀ غربیان تحصیل کنند، و به‌محض آن‌که کمونیست‌ها که به‌شدت مخالف مذهب بودند در سال ۱۹۴۹ به‌قدرت رسیدند، رنگ عوض کردند و دشمنِ کلیسا شدند. در همان دو سالِ اولِ حکومتِ کمونیست‌ها، صدها نفر از مبشران و کشیشانِ مسیحی به‌قتل رسیدند. برخی از آنان را همان مسیحیانِ دروغین که به‌خاطر تحصیل مسیحی شده بودند، تسلیمِ کمونیست‌ها کردند.

در سال ۱۹۵۱، سازمانی تأسیس شد به‌نامِ "نهضتِ میهنیِ سه‌گانه" (TSPM) که تحت نظارتِ "ادارۀ امور دینی" قرار داشت و هدف از آن، کنترلِ فعالیت‌های کلیسای پروتستان بود. تمام رهبران مسیحی که حاضر نشدند در این مؤسسه ثبت‌نام کنند، علناً متهم گردیدند و به زندان افکنده شدند. هزاران نفر از مسیحیان از به‌رسمیت شناختنِ "نهضتِ میهنیِ سه‌گانه" خودداری ورزیدند زیرا روشن بود که این گروه بیشتر در پیِ مقاصد سیاسی است تا خدمت به مسیح. در نتیجه، تعداد زیادی از مسیحیان مورد جفا و ایذا و آزار مقامات حکومتی قرار گرفتند، و اوضاع به‌زودی بدتر هم شد. در سال ۱۹۶۶، مائو رهبر چین حرکتِ موسوم به "انقلاب فرهنگی" را آغاز کرد و هرگونه فعالیت‌ مذهبی را ممنوع اعلام نموده، ساختمانِ تمام کلیساها را مصادره کرد. هر کسی که گرایش‌های بورژواسی از خود نشان می‌داد در ملاء عام مورد تمسخر قرار می‌گرفت و به اعدام محکوم می‌شد. هزاران مسیحی بدین ترتیب کشته شدند. بااین‌حال و با وجود این اعمال وحشیانه، جلساتِ کلیسایی به‌طور مخفیانه و زیرزمینی ادامه یافت و انجیل گسترش پیدا کرد. پس از مرگ مائو در سال ۱۹۷۶، مقامات چین اجازه دادند که "نهضتِ میهنیِ سه‌گانه" دوباره فعالیت‌های خود را از سر بگیرد. اما کلیسای زیرزمینی که اکنون به‌خوبی تثبیت شده بود، حاضر نشد به این گروه که گرایش‌های سیاسیِ بسیار سازشکارانه‌ای داشت ملحق شود. همین واقعیت که در خلال سال‌های تاریکِ حکومت مائو، تعداد زیادی از مردم چین تصمیم گرفتند به جمعِ پیروانِ حقیقیِ مسیح بپیوندند، خود گواهِ حقانیتِ ایمان ماست.

همین کلیسای زیرزمینی است که به اعتقاد صاحب‌نظران بزرگترین کلیسای چین را تشکیل می‌دهد. اگرچه امروزه ظاهراً دیگر از اعمال بی‌رحمانۀ روزگار مائو خبری نیست، اما مسیحیان هنوز هم مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. تابستان سال گذشته، بیش از ششصد کشیشِ پروتستان در استان چینگ‌جیانگ دستگیر شدند، و در استانِ هِبی نیز مقامات دولت تعداد زیادی از کاتولیک‌ها را دستگیر کردند. کسانی که داستانِ زندگیِ حیرت‌انگیزِ برادر یون را در کتابِ "مرد آسمانی" خوانده‌اند می‌دانند که شرایط در زندان‌های چین تا چه حد طاقت‌فرسا و رقت‌انگیز است. مطابق سیاست رسمی دولت چین، تنها کلیسای "نهضتِ میهنیِ سه‌گانه" اجازه فعالیت دارد و تمام کلیساهای به‌ثبت نرسیده، و نیز کاتولیک‌هایی که خواهانِ حفظ ارتباط با واتیکان هستند، دشمن چین تلقی می‌شوند و باید مهار گردند. این بدان معناست که مسیحیان هر آن ممکن است توسط دولت دستگیر شوند.

تمام کسانی که با مسیحیان چینی ملاقات کرده‌اند، و از جمله ایرانیان، شهادت می‌دهند که این مسیحیان دارای ایمانی پر شور و غیرتی فراوان‌اند. مسیحیان چین مبشرانِ دلیری هستند، ساعت‌ها به‌دعا می‌پردازند، حاضرند به‌خاطر مشارکت با یکدیگر حتی جان خود را به‌خطر بیاندازند، و به کتاب‌مقدس عشق می‌ورزند. مسیحیانِ دنیا می‌توانند درس‌های فراوانی از این مسیحیان بیاموزند.

موارد دعا:

۱. برای تمام کسانی که در زندان هستند دعا کنید تا خداوند آنان را قوی نگاه دارد و به آن‌ها قوت‌قلب دهد. همچنین برای خانواده‌های زندانیان مسیحی دعا کنید. دعا کنید تا خداوند کسانی را که به‌خاطر اسم او در چین در زحمت‌اند، تسلی بخشد.

۲. برای شبانان و معلمان کلیسا دعا کنید تا گلۀ خود را همچنان با خوراکِ پاک و خالصِ کلام خدا تغذیه نمایند. همچنین برای رهبران زن و رهبران گروه‌های جوانان دعا کنید و از خدا بخواهید به آنان شهامت مظاعف عطا فرماید.

۳. برای مبشران کلیسا دعا کنید تا همچنان به گسترش پیام انجیل، به‌ویژه در مدارس و دانشگاه‌ها و در میان مقامات حزب کمونیست ادامه دهند.

۴. دعا کنید تا تعداد بیشتری از مبشران چینی به گسترش پیام انجیل در آسیا، و از جمله در ایران بپردازند.

۵. دعا کنید تا در این دوران که شاهد افزایش تنش‌‌های بین‌المللی هستیم، رهبران چین حکمت به‌خرج دهند و از قدرت فراوانی که دارند سوءاستفاده نکنند.

مترجم: عیسی دیباج

منابع:

 وب‌سایتِ

 CIA

Operation World

Christianity Today: The Chinese Church’s Delicate Dance‌

(گفتگویی با رئیسِ "نهضتِ میهنیِ سه‌گانه") چاپِ Galli Mark

تاریخ مسیحیت در آسیا، نوشته سموئل هیو موفِت (۱۹۹۸)

For the English copy of this article please contact the Kalameh Magazine