درس چهارم/منابع و ملاک غایی الهیات/۲
۲ دقیقه
• منابع الاهیات:
– منابع الاهیات متعدد و متنوع است. از مهمترین آنها عبارتند از:
– کتابمقدس
– سنت کلیسا: اعتقادنامهها، نظر و دیدگاه کلیسا.
– تجربه (به طور خاص تجربۀ روحانی مسیحی)
– عقل و اندیشه
– فرهنگ جامعه
• مرجع و ملاک غائی الاهیات:
– هرچند الاهیات از همۀ منابع نامبرده شده بهره میجوید ولی مرجع و ملاک غائی آن کتابمقدس است.
– اعتقادنامهها خیلی خلاصه و کلی هستند و هرچند برای تشخیص و دوری جستن از دیدگاههای افراطی مفیدند ولی توضیح کافی از عقاید مورد قبول به دست نمیدهند. بعلاوه خود آنها به مرجع بالاتر و مقدمتری تکیه دارند که تعالیم مسیح و رسولان اوست.
– تشخیص نظر کلیسا همیشه آسان نیست و بین گروههای مختلف اختلافنظر وجود دارد. بعلاوه نظر کلیسا در طول تاریخ دچار تحول شده است.
– تجربۀ روحانی مسیحی البته بسیار باارزش است و الاهیات مسیحی صرفاً پرداختن به مشتی عقاید که با تجارب ما بیارتباط باشد نیست. ولی تجربۀ صرف شناخت به بار نمیآورد بلکه تجربه باید مورد تعبیر و تفسیر قرار گیرد. تشخیص تفسیر درست یک تجربۀ روحانی آسان نیست و در این خصوص بین اشخاص و گروههای مختلف اختلافنظر وجود دارد. زمینۀ قبلی، پیشفرضها و فرهنگ شخص، همه و همه در تفسیر او دخیل است. به همین دلیل گاهی نمیتوان میان حقیقت عینی دربارۀ خدا و عقاید و نظرات شخصی به آسانی تمیز داد. بعلاوه عامل گناه و حقیقت سقوط بشر موضوع را مشکلتر میکند. آخرین نکته اینکه استخراج همۀ اصول ایمان از تجربۀ صرف امکانپذیر نیست و نمیتوان حیطۀ اعتقادات را به آنچه از تجربۀ شخصی استخراج شده باشد محدود کرد. (به صدای درونی روح نیز اشاره شود: باید مطابق با کتابمقدس و درک جمعی کلیسایی نیز باشد.)
– قطعاً اندیشه و اندیشیدن جای بسیار مهمی در الاهیات مسیحی دارد ولی نمیتواند ملاک و مرجع نهایی باشد زیرا ذهن محدود و سقوط کرده مخلوق قادر به شناختن خالق نیست. درک انسان سقوط کرده از حقیقت، خصوصاً در قلمرو امور اخلاقی و روحانی، بسیار محدود است.
– مفاهیم و مقولات فرهنگی هر زمان هرچند جای مهمی در شکلگیری الاهیات مسیحی در هر عصر دارد ولی نمیتواند ونباید نقش ملاک و مرجع نهایی را بازی کند.
– کتابمقدس ملاک و مرجع نهایی برای الاهیات مسیحی است. زیرا در کتابمقدس مکاشفه خدا در دسترس انسان قرار داده شده است.
−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−
منابع:
درآمدی بر الهیات مسیحی – مکگراث
۱۹۳ – ۲۵۴. (چاپ ایران)
۲۱۱-۲۷۶. (چاپ انگلیس)
اصول الهیات – فاتحی ۸ – ۹
Migliore, Faith, ch. 1
Grenz, Theology, 13-25
Grenz, Community, 21-25