آیا واقعاً می‌توان عوض شد؟/۲
۷ دقیقه
سهم خدا در تغییر ما
پولس رسول در فیلیپیان ۱:۶ چنین می‌فرماید: «اطمینان دارم خدا که این عمل نیکو را در شما آغاز نمود، به شما یاری خواهد کرد که در فیض او رشد کنید تا به‌هنگام بازگشت عیسی مسیح، کار او در شما تکمیل شده باشد» (ترجمه تفسیری).
از این آیه درک می‌کنیم که خواست خدا این است که ما در فیض او "رشد کنیم". "رشد" کاری است تدریجی؛ هیچ جانداری یک شبه به مرحلۀ نهایی رشد خود نمی‌رسد. رشد یک فرایند است؛ عملی است تدریجی و پیشرونده. او می‌خواهد که ما مراحل رشد را طی کنیم تا در نهایت، به‌هنگام بازگشت عیسی مسیح، تکمیل شده و به کمال رسیده باشیم. و در این راستا، طبق این آیه، خدا خودش کمک لازم را در اختیار ما قرار می‌دهد. خدا کار خود را در ما شروع می‌کند و آن را به‌کمال خواهد رساند؛ کار خدا عیب و ایراد ندارد؛ خدا کارش را انجام می‌دهد و تمام می‌کند.
مسیحی کامل نیست، اما به‌سوی کمال پیش می‌رود. این کاری است تدریجی؛ باید حوصله به‌خرج داد؛ باید طاقت آورد. آغاز تغییر و ادامۀ آن در زندگی روحانی فرد، مانند نهالی است که کاشته می‌شود؛ نهال باید رشد و نمو کند، تبدیل به درخت شود، و شاخ و برگ بیاورد؛ فقط در چنین حالتی است که می‌تواند میوه و ثمر بیاورد. نهال پیش از طی تمامی این مراحل، قادر به میوه آوردن و ثمردهی نمی‌باشد. وقتی درخت به مرحله ثمردهی رسید، می‌فهمیم که به مراحل پیشرفته از رشد و نمو خود رسیده است.
در زندگی روحانی ما نیز چنین است. از کجا پی می‌بریم که رشد کرده‌ایم و عوض شده‌ایم؟ از میوه و ثمره‌ای که به‌بار می‌آوریم. پولس رسول در غلاطیان ۵:۲۲ میوه و ثمره روح‌القدس را در زندگی ما چنین بر می‌شمارد: محبت، شادی، آرامش، بردباری، مهربانی، نیکوکاری، وفاداری، فروتنی، و خویشتنداری.
کمکی که خدا به فرد مسیحی می‌کند، از طریق روح‌القدس است. روح‌القدس در زندگی مسیحی میوه‌ای را به‌بار می‌آورد که در غلاطیان ۵:۲۲ آمده است. این میوه یا میوه‌ها را هم خودمان می‌توانیم مشاهده کنیم، هم دیگران؛ هم خودمان متوجه تغییر شخصیتمان می‌گردیم، هم دیگران.
ما باید به‌سوی کمال حرکت کنیم. اما حرکت در مسیر کمال با "کمال‌پرستی" تفاوت دارد. کمال‌پرست کسی است که اصرار دارد و می‌کوشد همه کارهایش در زمان حال کامل و بی‌نقص باشد، و اگر ببیند که نمی‌تواند کاری کامل و بی‌نقص انجام دهد، اصلاً دست به انجام کاری نمی‌زند. اما فرد مسیحی که در مسیر کمال گام برمی‌دارد، از ضعف‌های کنونی خود هراس ندارد؛ او می‌داند که تغییر و رشد، امری است تدریجی و پیشرونده. می‌داند که اگر امروز روزی سه بار عصبانی می‌شود، نسبت به پارسال که روزی ده بار عصبانی می‌شد، رشد کرده است؛ می‌داند که به "کمک خدا و روح مقدسش" سال آینده، بر عصبانیت و غیظ خود کاملاً مسلط خواهد شد.
خدا حاضر است که ما را در مسیر رشد و تغییر به جلو سوق دهد. او کار خود را به کمال خواهد رساند. این کاری است که او برای تغییر ما انجام می‌دهد؛ این سهم او است. اما ما نیز باید قدمی برداریم؛ ما نیز باید سهم خود را انجام دهیم.
سهم ما در تغییر خویشتن
این مثل فارسی در اینجا چقدر مناسبت دارد که می‌گوید: "از تو حرکت، از خدا برکت!" خدا سهمی در ایجاد تغییر در ما دارد، ما نیز سهم خودمان را داریم.
پولس رسول در همان رساله به فیلیپیان می‌فرماید: «پس ای عزیزانِ من، ... نجات خود را به ترس و لرز به‌عمل آورید» (فیلیپیان ۲:۱۲). سهم ما این است که «نجات خود را به‌عمل آوریم.» اما چگونه؟ برای «به‌عمل آوردن نجات خود» نیاز به تمرین و ورزش روحانی داریم. در اینجا به چند مورد از این ورزش‌های روحانی اشاره می‌کنیم.
مطالعۀ دقیق و کامل کتاب‌مقدس
کتاب‌مقدس غذای روح ما است. با مطالعۀ دقیق و مناسب کلام خدا است که ما می‌توانیم در مسیر تغییر و دگرگونی گام بر داریم. پولس رسول می‌فرماید: «ایمان از شنیدن است و شنیدن از کلام خدا» (رومیان ۱۰:۱۷). امروز که کلام خدا به‌صورت چاپ‌شده در اختیار ما است، ما می‌توانیم بگوییم که «ایمان از خواندن است و خواندن از کلام خدا.» مطالعۀ دقیق و کامل و دائمی کلام خدا، تفکر و تعمق بر روی آن، و اطاعت از آن، قادر است زندگی ما را دگرگون سازد.
می‌گویند روزی یک اروپایی به آفریقا می‌رود و سیاه‌پوستی را می‌بیند که دارد کتاب‌مقدس می‌خواند. به او گفت: "کتاب‌مقدس دیگر کهنه شده؛ عصر، عصر فضا است. اینها را ول کن!" مرد بومی نگاهی به او کرد و با لبخند گفت: "اگر این کتاب را نخوانده بودم و به آن ایمان نمی‌آوردم، الان تو را خورده بودم!" کلام خدا قدرت دارد که ما را تغییر دهد.
تسلیم به روح‌القدس
مسیح ما را تنها وا نگذارده. او روح خود را فرستاد تا در ما ساکن شود. در دعا باید در قلب خود را بگشاییم تا روح‌القدس داخل شده در آن ساکن شود. فقط در این صورت است که می‌توانیم حضور خدا را در زندگی خود احساس کنیم. ما باید تمامیت وجود خود را در دعا به روح‌القدس تسلیم کنیم و اجازه دهیم که او عنان زندگی ما را به دست بگیرد. فراموش نکنیم که پولس فرمود: «همۀ کسانی که از روح خدا هدایت می‌شوند، ایشان پسران خدایند» (رومیان ۸:۱۴).
آموختن در مکتب مشکلات
زندگی سراسر فراز و نشیب است. مشکلات، سختیها، درد و رنج، در زندگی همه ما هست. اما اگر در مسیر ارادۀ خدا پیش برویم، اگر عنان زندگی‌مان در دست روح‌القدس باشد، می‌توانیم مطمئن باشیم که هر سختی و درد و رنج و مشکلی، برای خیریت ما در کار خواهد بود (رومیان ۸:۲۹). اما علاوه بر این، خدا بسیاری از درسها را از طریق مشکلات به ما می‌آموزد. در بسیاری از موارد، تنها راه تغییر و دگرگونی، عبور از مراحل دشوار و دردناک زندگی است.
پولس چقدر زیبا می‌فرماید که «اما نه تنها از این بابت شادیم، بلکه وقتی با مشکلات زندگی و سختی‌های روزگار نیز روبرو می‌شویم، باز خوشحال هستیم زیرا می‌دانیم این سختیها به خیر و صلاح ما هستند، چون به ما می‌آموزند که صبر و تحمل داشتـه باشیم. صبر و تحمل نیز باعث رشد و استحکام شخصیت ما می‌شود و به ما یاری می‌کند تا ایمانمان به خدا روزبه‌روز قوی‌تر گردد. چنین ایمانی سرانجام امید ما را نیز نیرومند و پایدار می‌سازد، تا بتوانیم در برابر هر مشکلی بایستیم و اطمینان داشته باشیم که هر پیش آمدی به خیر و صلاح ما است، زیرا می‌دانیم که خدا چقدر نسبت به ما مهربان است...» (رومیان ۵:۳-۵، تفسیری). باید که از سختیها درس بیاموزیم.
مهار کردنِ افکار
طرز فکر ما احساس ما را نسبت به امور زندگی و افراد شکل می‌دهد، و احساس ما نیز تعیین‌کنندۀ رفتار و عمل ما است. ما باید فکر و نگرش خود را عوض کنیم تا شخصیتمان دگرگون شود. این کاری است که خودمان باید بکنیم. فکرمان را پاک و مثبت نگاه داریم؛ آن را تبدیل به زباله‌دانی نکنیم! توبه در واقع به معنی تغییر فکر و دیدگاه فرد است نسبت به زندگی. باز پولس چه زیبا می‌فرماید که «برادران عزیز، در خاتمه بگذارید این را نیز بگویم: فکرتان را بر روی هر چه راست و خوب و درست است، ثابت نگاه دارید. در باره چیزهایی فکر کنید که پاک و زیبا است. در صفات خوب و پسندیدۀ دیگران تأمل کنید. در باره چیزهایی فکر کنید که می‌توانید برای آنها شکر کنید و به وجود آنها خوش باشید» (فیلیپیان ۴:۸، تفسیری).
و در نهایت، شریف‌ترین چیزی که می‌توانیم در بارۀ آن به تفکر، تأمل، تعمق و مدیتِیشن (meditation) بپردازیم، کلام خدا است.
باشد که با به‌کار بردن این توصیه‌ها، شخصیت خود را روزبه‌روز بیشتر به‌شباهت مسیح در آوریم و دگرگون شویم. آمین!