تثلیث، نگاهی به خدای مسیحیان

نویسنده: دکتر مهرداد فاتحی

 

 

گویند که ما ایرانیان غریب‌پرست یا به‌عبارتی غربی‌پرست هستیم. این امر دربارۀ مطالعۀ کتاب نیز مصداق دارد. نویسندگان انگلیسی‌زبان به‌سرعت در میان خوانندگان ایرانی جا باز می‌کنند و کتاب‌های‌شان دست به دست می‌گردند. اما می‌توان به‌جرأت گفت که کتاب “تثلیث، نگاهی به خدای مسیحیان”، خط بطلانی است بر تمامی این برداشت‌های ناصحیح. اکنون مسیحیت فارسی‌‌زبان اثری را در دست دارد که می‌تواند با افتخار به آن ببالد و با اطمینان کامل از محتوای غنی کتاب، ترجمۀ آن را به زبان‌های دیگر نیز پیشنهاد کند.

باید اعتراف کنم قبل از مطالعۀ کتاب با خود می‌اندیشیدم که به‌علت مطالعات قبلی نباید انتظار بالایی از کتاب داشت، اما این کتاب تمامی پیش‌فرض‌های مرا به چالش کشید و تبدیل به یکی از بهترین کتاب‌هایی شد که تا به‌حال خوانده‌ام. به باور من بزرگ‌ترین نقطۀ قوت کتاب آن است که نویسنده‌اش عالمی مسیحی و ایرانی است. دکتر فاتحی به‌خوبی از دغدغه‌ها و سؤالاتِ نسل مسیحی ایرانی باخبر است، از این رو خواننده نباید تمام کتاب را بکاود تا چند نکتۀ مفید از آن بیابد. این کتاب از ابتدا پاسخ به سؤالات بی‌شمار مسیحیان است. هر فصل این کتاب برای من همچون آبی بود که ضمن رفع عطشم، تشنگی بیشتری در من ایجاد می‌کرد. دکتر فاتحی به‌درستی بر لزوم درک آموزۀ تثلیث به‌عنوان خاستگاه و بنیاد الاهیات مسیحی تأکید می‌ورزد. زیرا بدون فهم درست آموزۀ تثلیث، درک ما از آموزه‌های دیگر اگر مخدوش نباشد، قطعاً کامل و پخته نیست.

بخش نخست کتاب توضیح مبسوطی پیرامون مبانی آموزۀ تثلیث است. دکتر فاتحی مفاهیم “ذات و شخصیت” را با عمقی شگرف و ظرافتی مثال‌زدنی شرح می‌دهد، به‌گونه‌ای که خواننده نه تنها خسته نمی‌شود بلکه تشنه‌تر از قبل به دنبال خدا می‌گردد. نویسنده متبحرانه در توضیح مفاهیم از مثال‌های روزمره استفاده می‌کند و بدین سان همراهی خواننده را به‌راحتی بر مَرکب خود فراهم می‌سازد.

اما به اعتقاد من شاهکارِ بی‌نظیر کتاب از فصل دوم آغاز می‌شود، آنجا که نویسنده به توضیح کاربردی آموزۀ تثلیث در ایمان و زندگی مسیحی می‌پردازد. شرح رابطه و اهمیت تثلیث با آموزه‌های آفرینش، انسان، تجسم، نجات، پرستش، کلیسا و مسائل اجتماعی این کتاب را صرفاً از ماهیتی الاهیاتی فراتر برده و آن را تبدیل به اثری ژرف‌اندیشانه می‌کند. این فصل مصادیق و کاربردهای حیاتی آموزۀ تثلیث را برای زندگی روزمره به‌روشنی به تصویر می‌کشد.

مطالعۀ این کتاب در وحلۀ اول برای شبانان و خادمین مسیحی ایرانی، امری حیاتی و ضروری است. در دیدار از کلیساهای مختلف، به راحتی می‌توان حدس زد که مسئولان کلیسا در مطالعه و بررسی جدی این کتاب غفلت ورزیده‌اند و اعضای کلیسا همچنان در باورهای نه چندان صحیح خود به سر می‌برند. اما باید اذعان داشت که این کتاب فراتر از تصحیح باورها، به سلوک ما با خدا غنا می‌بخشد. ایمانداری که خدای خود را به درستی نمی‌شناسد، نمی‌تواند رابطۀ درست و با معنایی هم با او داشته باشد.

بسیاری از نکات این کتاب به غنای سلوک و رابطۀ من با خدا ختم شده است که باید برای آن بعد از خدا از استاد ارجمندم دکتر فاتحی صمیمانه تشکر کنم. خواهران و برادران مسیحی همۀ ما دعوت به ضیافتی از جانب خودِ خدا شده‌ایم. ضیافتِ تثلیث، خوردن و نوشیدن از خدایی است که ما را عاشقانه دعوت به تغذیه از خود می‌کند. به قول اشعیای نبی «ای جمیع تشنگان نزد آبها بیایید». به‌راستی آب در کوزه و ما تشنه‌لبان می‌گردیم.