هنوز هم روزهایی را به یاد می‌‌آورم که منتظر بودم از مادرم پول بگیرم تا از مغازۀ روبروی مدرسۀ ابتدایی‌‌مان سیب ترش بخرم. این عشق به سیب ترش هنوز هم که سال‌‌ها از آن ماجرا می‌‌گذرد در من وجود دارد. در سال‌‌های زیادی که در اروپا زندگی می‌‌کنم، چه در آلمان و چه در انگلستان، همیشه از کنار درختان سیبی که در کوچه و خیابان است می‌‌گذرم، با حسرت نگاه‌‌شان می‌‌کنم و به محض اینکه میدان را خالی از مردم می‌‌بینم دستم بالا می‌‌رود تا سیب کوچک و سبزی را بچینم. البته همیشه هم خیابان خالی نیست. بعضی مواقع مردم با تعجب به من می‌‌نگرند و شاید در دل‌‌شان می‌‌گویند که چرا این شخص نمی‌‌تواند صبر کند تا سیب برسد و به سیبی بدمزه و ترش راضی است!

سیب یک میوه درختی سردسیری از خانواده گلسرخیان است که دارای مقادیر زیادی ویتامین‌‌های A  و B می‌‌باشد. ناگفته نماند که ویتامین‌‌های سیب بیشتر در پوست و یا زیر پوست آن قرار دارد. در جایی خواندم که سیب را باید سلطانِ میو‌‌ها نامید. چرا؟ به‌‌خاطر اینکه دارای جنبه‌‌های منحصر به فرد و متنوعی است. سیب زیباست، خوشمزه است، دارای عطر و بوی دل‌‌انگیزی است، در هر جایی می‌‌روید و خود را به‌‌خوبی حفظ می‌‌کند. تخمین زده شده است که حدود ۷‏ هزار و پانصد نوع سیب در جهان وجود دارد. جنبه دیگرش رنگ‌‌های مختلف این میوه است. از سبز گرفته تا قرمز تا طلایی. همچنین دارای طعم‌‌های متفاوت است، از ترش گرفته تا شیرین. می‌‌توان سیب را در نوع خام و پخته سرو کرد. مثلاً سُس سیب، کمپوت، پای سیب (apple pie)، خمیر پخته‌‌ای که لای آن شیرینی باشد. سیب برای سلامتی و تندرستی نیز بسیار خوب و مفید است. ضرب‌‌المثلی است که می‌‌گوید: «یک سیب در روز، پزشکان را کاملاً از شما دور نگه می‌‌دارد»! سیب برای هضم غذا نیز کاربرد دارد. دارای ویتامین‌‌ها و مواد معدنی وافری است. سیب برای تمیز کردن دندان پس از غذا نیز استعمال دارد. هیچ میوه دیگری دارای چنان کیفیت‌‌های خوبی نیست. پس زیاد هم دور از واقعیت نیست که سیب را سلطان میوه‌‌ها بدانیم.

نقاط قابل رویش یا بهتر است بگوییم که منطقه میزبان، کشورهای آسیای جنوب غربی است. همچنین کشور اسرائیل نیز از باغ‌‌های سیب فراوانی برخوردار است و از آنجاست که سیب به اروپا و سایر نقاط جهان پخش می‌‌شود. سیب در هر جایی قدرت رویش دارد، به استثنای مناطق بسیار سرد و بسیار گرم.

یونانیان باستان درختان سیب را می‌‌کاشتند و پرورش می‌‌دادند. یک نویسنده یونانی در زمان اسکندر از چهار نوع سیب نام برده است که در یونان می‌‌رویید. در روم باستان نیز سیب به‌‌عنوان میوه‌‌ای مهم و نافع مطرح بود. رومیان در گسترش درختان سیب در سراسر اروپا مساعدت زیادی نمودند. هر زمان که رومیان بر کشوری غالب می‌‌آمدند، با خود تخم سیب را می‌‌بردند و اقدام به کاشت آن می‌‌کردند. در واقع رومیان بودند که سیب را به انگلستان معرفی نمودند. و از اروپا بود که سیب وارد آمریکا شد. آمار نشان می‌‌دهد که آمریکایی‌‌ها بیشتر از هر کشور دیگری در جهان سیب مصرف می‌‌کنند.

 

آب سیب یکی از انواع آب میوه‏هاست که برای سلامتی بدن بسیار مفید است. دانشمندان معتقدند نوشیدن آب سیب نسبت به‌‌ ‌‌خود سیب، در حفظ ‌‌سلامتی مؤثرتر است. محققان‌‌ ‌‌دریافتند که مواد شیمیایی موجود در آب سیب، فرد را در ‌‌برابر سکته، بیماری‌‌های قلبی و سرطان مصون نگاه می‌‌دارد.‌‌

محققان آمریکایی دانشگاه‌‌ ماساچوست لوو می‌‌گویند مصرف آب سیب می‌‌تواند سبب بهبود خلق‌‌و‌‌خوی افراد مبتلا به آلزایمر شود. نوشیدن آب سیب از آسیب‌‌های شناختی و آلزایمر در میانسالی جلوگیری می‌‌کند و در بهبود عملکرد و جلوگیری از کاهش حافظه و هوشیاری در پیری مؤثر است. به گزارش خبرگزاری فرانسه و طبق مقاله‌‌ای که در مجله Disease Alzheimer’s & other Dementias منتشر شده است محققان پس از زیر نظر گرفتن ۲۱ فرد مبتلا به آلزایمر در حد متوسط و شدید متوجه شدند مصرف دو لیوان آب سیب یا ۱۲۰ میلی‌‌لیتر در روز می‌‌تواند تا ۲۷ درصد از نشانه‌‌های رفتاری و روانی مربوط به زوال عقل بکاهد. به گفته محققان تغییرات اساسی در پی مصرف آب سیب به ویژه در حالات اضطرابی، لرزش‌‌ها و جنون این افراد رخ می‌‌دهد و سبب بهبود حالات و خلق و خوی آنها می‌‌شود. مصرف منظم آب سیب نه تنها برای حفظ عملکرد مغز در بهترین حالت خود و بلکه برای به تأخیر انداختن علل کلیدی بیماری آلزایمر و در نتیجه افزایش روش‌‌های درمان مؤثر است.

آب سیب دارای انواع ویتامین‏ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن است که از بروز برخی بیماری‏ها جلوگیری می‏کنند مثل سرماخوردگی. دارای آنتی اکسیدان است، در نتیجه از بروز انواع سرطان و بیماری‏های قلبی جلوگیری می‏کند. اگر در حد اعتدال آب سیب بنوشید، آنتی‏اکسیدان‏های موجود در آن باعث کاهش وزن اضافی می‏شوند. تحقیقات علمی نشان داده که آب سیب عملکرد مغز را بهبود می‏بخشد، در نتیجه باعث بهبود هوشیاری و قدرت درک و فهم می‏شود. همچنین به‌‌علت داشتن آنتی‏اکسیدان فراوان، میزان کلسترول خون را کاهش می‏دهد

 

سالیان سال مردم معتقد بودند سرکه سیب، به‌‌عنوان ماده‌‌ای بر علیه عفونت و حتی پوکی استخوان و نیز برای هضم بهتر مواد غذایی مؤثر است. سرکه سیب از بروز سرطان پیشگیری می‌‌کند. اگر چه سرکه سیب سرطان را درمان نمی‌‌کند، ولی به‌‌دلیل داشتن آنتی اکسیدان، رادیکال‌‌های آزاد را در بدن از بین می‌‌برد. رادیکال‌‌های آزاد ترکیبات خطرناکی هستند که در اثر اکسیداسیون به وجود می‌‌آیند و باعث تخریب سلول‌‌های بدن، پیری زودرس سلول‌‌ها و ایجاد سرطان می‌‌شوند.

بتاکاروتن، آنتی اکسیدان مهمی است که در سرکه سیب وجود دارد و رادیکال‌‌های آزاد را خنثی می‌‌کند. سرکه سیب علاوه بر بتاکاروتن، ماده دیگری نیز دارد که از سرطان جلوگیری می‌‌کند. نام این ماده پکتین است. پکتین یک نوع فیبر غذایی است. مطالعات نشان داده که دریافت زیاد فیبر از بروز سرطان و به خصوص سرطان روده جلوگیری می‌‌کند، زیرا فیبرها با مواد سرطان‌‌زا در روده ترکیب می‌‌شوند و باعث دفع سریع‌‌تر آنها از بدن می‌‌شوند.

سرکه سیب دارای خاصیت آنتی‌‌بیوتیکی و ضدعفونی‌‌کننده است. ضد باکتری و ضد قارچ است و باعث ارتقاء عمل سیستم ایمنی بدن در مقابله با عوامل بیماری‌‌زا می‌‌شود. مقدار پتاسیم بدن را تنظیم می‌‌کند، در نتیجه به حفظ تعادل اسیدی-‏‏‏‏ بازی خون کمک می‌‌کند. برای تصلب شرائین مفید است، زیرا هنگام مستحکم شدن استخوان‌‌ها، توده کلسیمی موجود در مفاصل را تجزیه می‌‌کند. برای درمان مسمومیت غذایی و ناراحتی‌‌های گوارشی مفید است. عفونت ادراری را بهبود می‌‌بخشد. فشار خون بالا را کاهش می‌‌دهد. در افرادی که داروهای دیورتیک (ادرارآور) مصرف می‌‌کنند، مصرف سرکه سیب، باعث جایگزین شدن و جبران پتاسیم از دست رفته می‌‌شود. برای این منظور سعی کنید هر روز دو قاشق مرباخوری سرکه سیب را با مقداری آب مصرف کنید.

 

اکثریت مردم جهان سیب را میوه‌‌ ممنوعه لقب داده‌‌اند و این اسم از این اعتقاد غلط ناشی می‌‌شود که درخت نیک و بد که توسط خدا در باغ عدن برای آدم و حوا منع گردید، سیب بود. مطالعه کتاب پیدایش باب‌‌های ۱-‏‏‏‏‏۳ به ما اجازۀ چنین برداشتی را نمی‌‌دهد. چرا که هیچ صحبتی از نوع درخت نیست. محققین بر این اعتقادند که عقیده به درخت سیب در باغ عدن از ترجمۀ کتاب‌‌مقدس لاتین توسط جروم که از پدران کلیسا بود ریشه می‌‌گیرد. کلمه‌‌‌‌‌‌ای که در زبان لاتین برای سیب به کار می‌‌رود، برای شرّ (Evil) هم کاربرد دارد. احتمال دارد که در کتب تفسیری که پس از آن نوشته شد، سیب میوه ممنوعه لقب گرفت و در نتیجۀ داستان آدم و حوا، به سمبلی از معرفت، ضد اخلاقیات و وسوسه تبدیل گشت که باعث سقوط آدم در ورطۀ گناه گردید. در زبان انگلیسی نیز برجستگی زیر گلوی انسان به نام سیب آدم (Adam’s apple) نامیده شده است، چون به‌‌خاطر خوردن میوه ممنوعه بود که این میوه در گلوی آدم گیر کرد و برای همیشه در آنجا ماند!

سیب بارها در کتب حکمتی همچون امثال سلیمان آمده است. «سخن سنجیده، سیب طلاست در سینی نقره!» (امثال ۲۵:‏۱۱). همچنین در کتاب غزل غزل‌‌ها چنین آمده است: «چنانکه سیب در میان درختان جنگل، همچنان محبوب من در میان پسران است» (غزل غزل‌‌ها ۲:‏۳).

 

خدا را برای چنین خلقت نیکویی که آفریده شکر می‌‌کنیم و به‌‌خاطر این میوه که دارای چنین فواید و خواصی است.

 

سایت ویکیپدیا

دایرة‌‌المعارف بریتانیکا